Engie plant windmolens en oogst elektriciteit. Burgers moeten kunnen meedoen.
26 Januari 2025

Engie heeft een aanvraag ingediend voor één windturbine op Aarschots grondgebied. Omwonenden en burgers willen ook genieten van de opbrengsten. Lasten maar ook de lusten worden gedeeld. Een windmolen kan de start zijn van een mooie samenwerking tussen overheid, bedrijf en burger.
Engie heeft een aanvraag ingediend voor één windturbine op Aarschots grondgebied. We hebben van het openbaar onderzoek gebruik gemaakt om een aantal opmerkingen mee te geven rond burgerparticipatie en lokaal draagvlak. Voor alle duidelijkheid, dit is dus geen pleidooi tegen dit project. Integendeel, Groen Aarschot is absoluut voor windturbines, zeker wanneer deze conform het Aarschotse windplan zijn.
Overheden en bedrijven moeten inzetten op de transitie van fossiel naar hernieuwbaar. De energiesector speelt een zeer grote rol hierin. Ook burgers moeten mee in dit verhaal. Als overheden, bedrijven en burgers samenwerken, kunnen we de energietransitie versterken en versnellen en iedereen ervan laten profiteren. Het woord profiteren is goed geplaatst omdat de energietransitie voor iedereen financiële en gezondheidsvoordelen en een lagere energiefactuur kan opleveren. De energietransitie moet eerlijk, sociaal en inclusief zijn. Daarnaast staat de energietransitie garant voor meer geopolitieke stabiliteit en economische onafhankelijkheid en veiligheid zodat burgers er ook wel bij varen.
Wind is propere, hernieuwbare en gratis energie. Windturbines passen dus in de energietransitie. Maar in een project zoals dit is het belangrijk om geen tegenwind te krijgen en de lokale gemeenschap mee te hebben en erbij te betrekken. Wind is een energievorm die toelaat dat burgers naast consument ook producent kunnen worden. Dit kan via een eeuwenoud principe: coöperatief ondernemerschap, een volwaardige bedrijfsvorm. Coöperatieven zijn belangrijke economische spelers die typisch sterk lokaal verankerd zijn. Engie is zelf geen burgercoöperatie maar heeft het coöperatieve vennootschap CoGreen opgericht, onder meer voor het verwerven van kapitaal voor het bouwen en uitbaten van windturbines. Burgers kunnen een beperkt aantal aandelen kopen en krijgen een dividend uitgekeerd. Een deel van de winst vloeit op deze manier terug naar burgers die aandelen bezitten. In de geest van een eerlijk, sociaal en inclusief model, moet dit ruimer gaan dan alleen aandeelhouders en kapitaalkrachtigen.
Om nog meer in te spelen op het collectieve idee en om de relevantie voor en de betrokkenheid van de lokale gemeenschap en de inwoners van Aarschot te vergroten, kan een omgevingsfonds of klimaatfonds opgericht worden. Dit is een pot geld gespijsd door de uitbater van een windturbine, hier Engie. Dit geld kan dan aangewend worden om maatregelen te bekostigen die een positieve impact hebben op de lokale gemeenschap, natuur en klimaat, maatregelen die wateroverlast aanpakken, die de gevolgen van droogte en hitte verminderen, die de biodiversiteit bevorderen, …. Het is de lokale gemeenschap en/of de stad die bepaalt wat met dat geld gebeurt. Dit kan eventueel volgens het principe van een burgerbegroting. Mogelijkheden zat.
De windturbine kan ook onderdeel worden van lokaal onderzoek naar de impact op de lokale fauna en flora. Milieuorganisaties en de uitbaters van de windturbine zouden de handen in elkaar kunnen slagen rond een citizen science project waarbij de resultaten gebruikt worden om aanpassingen in de omgeving door te voeren.
Een andere mogelijkheid is om ECoOB te betrekken in dit windturbine-project. ECoOB is een burgercoöperatie rond duurzame energie via lokale, sociale projecten met aandacht voor energiearmoede en kwetsbare burgers. ECoOB projecten zetten maximaal in op participatie van burgers waarbij maximalisatie van de financiële winst niet het doel is. ECoOB staat tussen de energiemarkt en burgers.
De klimaatverandering is een globaal probleem waar we lokaal ons steentje aan kunnen bijdragen. We hopen jullie te overtuigen van de noodzaak om te investeren in lokale, duurzame energieproductie, met lokale toegang tot energie, met een ruime rol voor burgers en de lokale overheid.